Cytologia – co to jest
i kiedy ją wykonać
Regularne badanie profilaktyczne
Badanie cytologiczne dla kobiet powinno być wykonywane regularnie — przynajmniej co 3 lata. Taka profilaktyka pozwala jak najszybciej wykryć nowotworowe zmiany w obrębie szyjki macicy. Na czym polega cytologia? Jak przebiega takie badanie i kiedy warto się zdecydować na pełną diagnostykę? Dowiedz się więcej.
Czym jest cytologia
Cytologia to badanie diagnostyczne, które polega na pobraniu i analizie komórek z szyjki macicy. Celem cytologii jest wczesne wykrywanie zmian nowotworowych, zwłaszcza raka szyjki macicy, a także innych nieprawidłowości komórkowych, które mogą wymagać dalszej diagnostyki. Badanie jest szybkie, bezbolesne i stanowi kluczowy element profilaktyki ginekologicznej.
Badania cytologiczne dla kobiet to realna szansa na szybkie wykrycie zmian komórkowych w szyjce macicy mogących oznaczać na przykład obecność wirusa brodawczaka ludzkiego, czyli HPV. A zatem to też skuteczne narzędzie diagnostyczne, które umożliwia wykrywanie nowotworów szyjki macicy nawet w najwcześniejszym stadium rozwoju choroby.
Cytologia płynna a zwykła – różnice
Cytologia płynna i zwykła to dwie popularne metody wykorzystywane w badaniach cytologicznych. Różnią się one zarówno techniką pobierania próbek, jak i ich skutecznością. Pomiędzy tymi dwoma badaniami diagnostycznymi występują pewne różnice, które przedstawiliśmy w poniższej tabeli.
| Kryterium | Cytologia zwykła | Cytologia płynna (LBC) |
|---|---|---|
| Metoda pobierania | Komórki przenoszone są bezpośrednio na szkiełko mikroskopowe, co może skutkować utratą części materiału. | Szczoteczka z wymazem jest umieszczona w pojemniku z płynem, co minimalizuje straty materiału. |
| Jakość preparatu | Możliwość nierównomiernego rozmieszczenia komórek oraz ich uszkodzenia. | Materiał jest lepiej zakonserwowany, a komórki rozłożone w cienkiej, równomiernej warstwie, co zapewnia wyższą jakość analizy. |
| Dokładność | Mniejsza czułość diagnostyczna, zwłaszcza w przypadku wczesnych zmian przednowotworowych. | Wyższa czułość i swoistość, co umożliwia wykrywanie wczesnych zmian z większą dokładnością. |
| Możliwość dodatkowych badań | Nie umożliwia dodatkowych analiz, np. badania pod kątem wirusa HPV. | Ten sam materiał można wykorzystać do dodatkowych testów, takich jak wykrywanie wirusa HPV. |
| Czas oczekiwania na wynik | Zwykle wyniki dostępne są po kilku dniach. | Wyniki są dostępne w podobnym czasie, ale proces analizy jest bardziej precyzyjny. |
| Zastosowanie | Podstawowe badanie przesiewowe, które może być mniej precyzyjne w wykrywaniu niektórych zmian. | Często stosowane jako dokładniejsza metoda w profilaktyce raka szyjki macicy, zalecana szczególnie w połączeniu z testami na HPV. |
Tabela 1: Porównanie cytologii płynnej i zwykłej.
Na czym polega badanie cytologii
Przebieg cytologii nie jest skomplikowany. Badanie jest wykonywane przez lekarza albo położną przy pomocy specjalistycznego wziernika i szczoteczki.
W ten sposób pobierany jest materiał do badania, czyli komórki z kanału i tarczy szyjki macicy. Pobrany materiał jest przekazywany do laboratorium diagnostycznego, gdzie wykonywana jest diagnostyka i przygotowywane są wyniki badań informujące o tym, czy u kobiety występują komórki nowotworowe.
Kobiety przed cytologią powinny odpowiednio się przygotować. Badanie jest możliwe dopiero po co najmniej 2 dni od zakończenia miesiączki albo najpóźniej 4 dni przed planowanym kolejnym krwawieniem. Idealny czas na pobranie próbek to okolice połowy cyklu.
Na 4 dni przed planowanym badaniem kobieta nie powinna: przyjmować leków dopochwowych, stosować tamponów, a także wykonywać zabiegów związanych z płukaniem pochwy. Warto też ograniczyć współżycie na minimum 24 godziny przed planowanym badaniem.
Kiedy można wykonać cytologię
Po raz pierwszy cytologię należy wykonać nie później niż w wieku 25 lat. W przypadku braku przeciwwskazań można rozważyć zakończenie profilaktyki po 65. roku życia.
Warto jednak zaznaczyć, że badanie cytologiczne jest ważne także dla kobiet, które przeszły już okres menopauzy. Po okresie przekwitania cytologia powinna być wykonana po konsultacji z lekarzem prowadzącym, który oceni czynniki będące predyspozycjami do rozwoju choroby nowotworowej.
Jak często powinno się wykonywać badanie cytologiczne
Kobiety w wieku 30-65 lat powinny wykonywać cytologię co 3 lata lub co 5 lat, jeżeli zarówno wyniki cytologii jak i testu HPV są ujemne. W przypadku pań poniżej 30. roku życia, badania także należy robić co 3 lata, najlepiej zaczynając od 25. roku życia.
Warto jednak pamiętać, że wielu lekarzy może zalecić wykonywanie cytologii częściej, nawet raz w roku. Dotyczy to szczególnie osób, u których występują niepokojące objawy lub należących do grup ryzyka. Dla kobiet z grupy wysokiego ryzyka, np. zakażonych HIV, zwiększona częstotliwość badań będzie wskazana. Regularna profilaktyka jest kluczowa, aby wcześnie wykryć ewentualne zmiany nowotworowe i podjąć odpowiednie działania.
Koszt badania cytologicznego
Badanie cytologiczne to koszt wahający się w przedziale od kilkudziesięciu do nieco ponad 200 złotych, zależnie od wybranego gabinetu ginekologicznego. Ceny badania mogą się różnić w zależności od rodzaju zabiegu i użytej technologii.
Jednak płatna profilaktyka to nie jedyne rozwiązanie dostępne dla pacjentek. Warto podkreślić, że w ramach NFZ możliwe jest wykonanie cytologii za darmo. Taka możliwość przysługuje paniom raz na trzy lata.
| Rodzaj badania cytologicznego | Szacowany koszt |
|---|---|
| Cytologia klasyczna (Papanicolaou) | 50-100 zł |
| Cytologia na podłożu płynnym (LBC) | 100-200 zł |
Tabela 2: Ile kosztuje cytologia?
Z dodatkowych badań profilaktycznych, w tym z cytologii, pacjentki mogą skorzystać w ramach pakietu medycznego, dostępnego w ubezpieczeniu ERGO Zdrowie. Takie rozwiązanie pozwala skorzystać ze świadczenia medycznego nawet w ciągu 3 dni roboczych. Dzięki wsparciu towarzystwa ubezpieczeniowego możliwa jest regularna profilaktyka i szybkie wykrycie ewentualnych nieprawidłowości.
Dlaczego regularne badania cytologiczne są tak ważne
Regularnie wykonywana cytologia:
- umożliwia wczesne wykrycie zmian przedrakowych lub raka szyjki macicy,
- pomaga w monitorowaniu zdrowia kobiecego układu rozrodczego,
- pozwala na podjęcie wczesnego leczenia, zwiększając szanse na pełne wyleczenie,
- wykrywa infekcje wirusem HPV, który jest główną przyczyną raka szyjki macicy.
Podsumowując: badanie cytologiczne jest istotne z punktu widzenia zdrowia kobiet w każdym wieku – zarówno tuż po rozwinięciu się narządów płciowych, jak i po przejściu okresu menopauzy. To jeden z najskuteczniejszych sposobów, aby zapobiegać rozwojowi nowotworu szyjki macicy.
Niniejsza informacja jest materiałem marketingowym Sopockiego Towarzystwa Ubezpieczeń ERGO Hestia SA.
Szczegółowe informacje znajdziesz w aktualnym OWU ERGO Zdrowie dostępnym pod adresem:
https://www.ergohestia.pl/ubezpieczenia-zdrowotne/
opublikowano: 13.01.2025